Boyun fıtığı; kol ağrısı, uyuşma, güçsüzlük ve omuza yayılan ağrı gibi belirtilerle kendini gösterir. Ancak bu şikâyetler yalnızca servikal fıtığa özgü değildir. Aynı bulgulara yol açabilen birçok kas-iskelet ve periferik sinir hastalığı vardır. Bu nedenle doğru tanı için ayrıntılı muayene ve gerektiğinde görüntüleme/EMG büyük önem taşır; aksi takdirde yanlış tanı konulması, gereksiz tedavilere hatta bazı hastalarda yanlış yönlendirilmiş boyun fıtığı ameliyatı kararlarına yol açabilir. Aşağıda boyun fıtığı ile en sık karışan üç hastalık açıklanmıştır:
- Kübital Tünel Sendromu (Ulnar Sinir Sıkışması)
Kübital tünel sendromu, dirsek iç kısmında yer alan ulnar sinirin dar bir kanal içinde sıkışmasıyla oluşan bir sinir tuzaklanmasıdır. Ulnar sinir; 4. ve 5. parmakların hissiyatını sağlayan, elin ince kaslarını kontrol eden temel sinirdir. Bu nedenle bu bölgede oluşan bir sıkışma, boyun fıtığı ile çok kolay karışabilir. Özellikle C8–T1 radikülopatisi ile benzer klinik tablo verir.
Benzer Belirtiler (Boyun Fıtığı ile Neden Karışır?)
Kübital tünel sendromunun belirtileri, ulnar sinirin duyusal ve motor dağılımı nedeniyle boyun fıtığı ile büyük ölçüde örtüşür:
- 4. ve 5. parmakta uyuşma ve karıncalanma
- El içinde yanma tarzı ağrı
- El kavrama gücünde azalma
- Parmaklarda beceri kaybı (düğme ilikleme, ince işler)
- Dirsek veya önkol iç kısmında ağrı
- Eşyaları tutarken çabuk yorulma
- Cisimleri sıkarken parmakların tam kapanmaması
Bu belirtiler hasta tarafından çoğu zaman “elime/küçük parmaklarıma sinir sıkıştı, acaba boyun fıtığı mı var?” şeklinde ifade edilir.
Boyun Fıtığından Ayıran Özellikler (Ayırıcı Tanıda Kritik Noktalar)
Kübital tünel sendromunu servikal radikülopatiden ayırmada en önemli ipuçları şunlardır:
- Pozisyonla Artan Şikâyetler
- Dirsek bükülü kaldığında (telefon tutma, kitap okuma, araba kullanma) belirtiler belirginleşir.
- Gece uyurken dirseğin bükülü kalması sabah uyuşma ve ağrıyı artırır.
- Dirsek Üzerine Baskı ile Artış
- Masaya dirseğini dayayan hastalarda semptomlar tipik olarak kötüleşir.
- Bu durum boyun fıtığında görülmez.
- Boyun Hareketleri Semptomları Etkilemez
- Boynun öne–arkaya veya yana eğilmesi genellikle ağrıyı değiştirmez.
- Oysa servikal radikülopatide boyun hareketleri şikâyeti artırabilir.
- EMG Bulguları Tipiktir
- EMG’de ulnar sinir iletim hızında yavaşlama, özellikle dirsek seviyesinde blokaj tanıyı doğrular.
- Radikülopati bulguları ise farklı bir patern gösterir.
- Duyu Dağılımı Net Sınırlar Gösterir
- Ulnar sinir sadece 4. ve 5. parmak duyusunu etkiler.
- Boyun fıtığında ise C8 dermatomu daha geniş bir dağılıma sahiptir.
- Kas Güçsüzlüğünün Karakteri Farklıdır
- İntrensek el kaslarında güç kaybı belirgindir (interossei, lumbrikaller).
- Boyun fıtığında daha proksimal kaslarda (önkol/üst kol) güçsüzlük görülebilir.
Kübital tünel sendromu; kısa parmaklarda uyuşma, el güçsüzlüğü ve kola yayılan ağrı nedeniyle boyun fıtığına çok benzeyen bir klinik oluşturur. Ancak dikkatli muayene, provokatif testler ve EMG ile bu iki durum kolayca ayırt edilebilir.
Yanlış tanı konulması gereksiz tedavilere, hatta bazı hastalarda yanlış yönlendirilmiş boyun fıtığı ameliyatı kararlarına yol açabileceği için ayırıcı tanı son derece önemlidir.
- Rotator Cuff Problemleri (Omuz Kas ve Tendon Yaralanmaları)
Rotator cuff, omuzu stabilize eden dört temel kas ve tendon grubundan oluşur. Bu yapılarda gelişen tendinit, sıkışma sendromu veya yırtıklar; omuzdan kola yayılan ağrı ve güçsüzlük ile seyredebildiği için boyun fıtığıyla çok kolay karıştırılır. Özellikle C5–C6 radikülopatisi ile benzer klinik tablo oluşturabilir.
Benzer Belirtiler
- Omuzdan kola yayılan ağrı
- Kolu kaldırmada güçlük
- Gece artan omuz ağrısı
- Omuz hareketlerinde kısıtlılık
- Yük kaldırırken anlık keskin ağrı
Bu belirtiler birçok hastada “koluma vuruyor, sinir sıkışması mı?” şüphesiyle başvuruya neden olur.
Boyun Fıtığından Ayıran Özellikler
Ağrı omuz hareketleri ile artar: Kolun 60–120 derece arasındaki kaldırılışında görülen “painful arc” rotator cuff için tipiktir. Boyun hareketleri şikâyeti değiştirmez.
Lokal omuz hassasiyeti vardır: Supraspinatus tendon bölgesinde palpasyonla hassasiyet saptanır. Boyun fıtığında bu tür bir lokal hassasiyet beklenmez.
Güçsüzlük dermatomal değildir: Sadece ilgili omuz kaslarında güç kaybı olur. Radikülopatide daha yaygın bir kas dağılımı etkilenir.
Gece ağrısı rotator cuff için daha belirgindir: Özellikle yırtık olan hastalar üzerine yatamaz, gece sık uyanır.
Omuz MR tanıyı netleştirir: Tendinit, bursit veya tendon yırtığı görüntülenebilir. Boyun fıtığında ise servikal MR bulguları ön plandadır.
Rotator cuff patolojileri boyun fıtığı ile karışsa da doğru muayene ve görüntüleme ile hızlıca ayırt edilebilir. Aksi durum gereksiz tedavilere veya yanlış verilen boyun fıtığı ameliyatı kararlarına yol açabilir.
- Periferik Nöropatiler
Periferik nöropatiler; koldaki sinirlerin belirli anatomik noktalarda sıkışması veya hasar görmesiyle ortaya çıkar. En sık karşılaşılanlar karpal tünel sendromu, ulnar nöropati ve radial sinir sıkışmalarıdır. Kol ağrısı, uyuşma ve karıncalanma nedeniyle servikal radikülopati ile en çok karışan hastalık grubudur.
Benzer Belirtiler
- Uyuşma ve karıncalanma
- Yanma tarzı sinir ağrısı
- El veya parmaklarda güçsüzlük
- İnce hareketlerde beceri kaybı
- Kolda hissedilen yorgunluk ve ağrı
Bu belirtiler, birçok hastada “boyun fıtığı mı?” endişesi doğurur.
Boyun Fıtığından Ayıran Özellikler
Duyu kaybı sinir dağılımına özeldir:
- Median sinir: başparmak, işaret ve orta parmak
- Ulnar sinir: 4. ve 5. parmak
- Radial sinir: el sırtı
Bu net alanlar radikülopatiden farklıdır.
Boyun hareketleri şikâyeti etkilemez: Servikal fıtıklarda ağrı boyun hareketleriyle artabilirken periferik nöropatilerde genellikle değişmez.
Gece uyuşması karpal tünel için tipiktir: Eller uyuşarak uyanma median sinir sıkışmasının klasik bulgusudur.
EMG tanıyı kesinleştirir: Sinir iletim hızındaki yavaşlama veya blokaj periferik nöropatiyi doğrular. Radikülopatide ise farklı bir EMG paterni görülür.
Kas güçsüzlüğü lokalizedir:
Karpal tünelde thenar kaslarında, ulnar nöropatide interossei kaslarda güç kaybı belirgindir. Boyun fıtığında ise daha proksimal kaslar etkilenebilir.
Periferik nöropatiler doğru değerlendirilmediğinde gereksiz ilaç tedavilerine, yanlış yönlendirilmiş fizik tedavilere veya erken dönemde düşünülmemesi gereken boyun fıtığı ameliyatı kararlarına neden olabilir.
Sonuç olarak, boyun fıtığı şüphesiyle başvuran hastalarda kübital tünel sendromu, rotator cuff patolojileri ve periferik nöropatiler gibi benzer tablo oluşturan durumların dikkatle değerlendirilmesi, doğru tanı konulmasını ve gereksiz tedavi ya da boyun fıtığı ameliyatı kararlarının önüne geçilmesini sağlar.
EsHaber, doğru, hızlı ve tarafsız haberciliği benimseyen bir dijital haber platformudur. Gündemi yakından takip eden ekibimizle, yerel ve ulusal çapta en güncel gelişmeleri sizlerle buluşturuyoruz. EsHaber.Net olarak, haberin kaynağına iniyor, analiz ediyor ve objektif bakış açımızla okuyucularımıza sunuyoruz.
